Leonardo da Vinci en de blockchain
Het duurst geveilde kunstwerk ooit!
Bij veilinghuis Christies in New York werd in 2017 het aan Leonardo da Vinci toegeschreven schilderij Salvator Mundi voor 382 miljoen euro verkocht. Het duurst geveilde kunstwerk ooit. De koers van de cryptomunt Bitcoin kwam op dat moment boven de zestienduizend euro uit.
Een rendementsvergelijking. In 2010 was de koers van de Bitcoin 0.01 eurocent. Het schilderij Salvator Mundi werd in 1958 verkocht voor 45 pond op een veiling van Sotheby’s in Londen. Indien u in 2010 Bitcoins had gekocht was uw rendement medio december 2017 ongeveer 160 miljoen procent. En als u in 1958 de koper was van het schilderij van Da Vinci, had u nu een rendement van 850 miljoen procent.
De toeschrijving van het schilderij Salvator Mundi aan Leonardo da Vinci is niet onbetwist. Sommige kenners denken dat het werk misschien wel uit het atelier van Da Vinci komt, maar niet of deels door zijn hand is geschilderd.
Gezien het kunsthistorische en ook het financiële belang is een zuivere toeschrijving aan de kunstenaar cruciaal. Bij het vaststellen van de authenticiteit van een schilderij worden specifieke kenmerken van een kunstwerk onderzocht. De expertise en het getrainde oog van de expert worden daarbij geholpen door technische middelen zoals infraroodstraling, koolstofdatering en onderzoek naar chemische samenstelling van het pigment.
Het oordeel van de kunstexperts is van groot belang. Zij analyseren stilistische kenmerken zoals de toepassing van licht en kleur, de compositie en de manier waarop ogen, handen en oren zijn geschilderd. Maar juist deze kenmerken worden natuurlijk door een leerling van de meester of een vervalser zo goed mogelijk geïmiteerd.
Het meest complexe om te imiteren en te analyseren is de unieke lijnvoering van een kunstenaar. Iedere kunstenaar zet het penseel of potlood net weer even anders tegen het doek of papier. Dit geeft elke lijn een uniek karakter. Sinds kort bestaat een technologie die in staat is om deze unieke lijnvoering van een kunstenaar te identificeren. Het is een vorm van kunstmatige intelligentie die autonoom kan leren. Hiertoe worden in het systeem honderden kunstwerken ingevoerd. Het systeem leert zo om van een kunstenaar de unieke lijnvoering te herkennen. Het resultaat is dat met significant succes het onderscheid wordt gemaakt tussen authentieke en valse werken.
Deze technologie werkt goed bij afbeeldingen waarvan de lijnen scherp en duidelijk zichtbaar zijn. Het schilderij Salvator Mundi is geschilderd in een techniek die sfumatowordt genoemd, naar het Italiaanse woord voor rook: ‘fumo’. Kenmerkend voor deze stijl is dat kleur, lijnen en licht en schaduw zacht en vloeiend in elkaar overlopen. Daarom is deze kunstmatige intelligentie (nog) niet in staat om een bijdrage te leveren aan het onderzoek naar dit soort schilderijen.
Blockchain
Nog even terug naar de Bitcoin. Het succes daarvan wordt mede toegeschreven aan de onderliggende blockchain technologie. Dit wordt gezien als de technologie van de toekomst voor het doen van transacties en het afsluiten van contracten. Zulke transacties zijn beveiligd en uniek versleuteld met een geheime code. De inhoud van gesloten overeenkomsten is alleen inzichtelijk met een speciale digitale sleutel. Elke handeling en transactie wordt onuitwisbaar geregistreerd. Dat biedt mogelijkheden voor de kunstwereld.
Blockchaintechnologie kan bijdragen aan efficiëntie in de kunstmarkt. Aan een kunstwerk wordt bijvoorbeeld een uniek digitaal paspoort toegekend. Hierin wordt de creatie, verkoop, veiling of restauratie van een kunstwerk geregistreerd. Zaken die nu nog vaak op papier worden bijgehouden en soms letterlijk in een envelop achterop een schilderij belanden. Het risico op verlies of vervalsing is dan aanzienlijk. Blockchaintechnologie kan hier een uitkomst zijn.
Er wordt steeds meer kunst verkocht via het internet. Hiervoor is de blockchain bij uitstek geschikt. De grote internationale veilinghuizen en galeries hebben aangegeven blockchain te willen inzetten bij de verkoop. En ook kunstenaars omarmen de nieuwe technologie en zijn op zoek naar artistieke en concrete toepassingen.
Blockchain maakt het mogelijk informatie te verbergen of te versleutelen. Leonardo da Vinci schreef in spiegelschrift zodat zijn aantekeningen niet leesbaar waren voor anderen. Hij zou ongetwijfeld gefascineerd zijn geweest door de blockchaintechnologie. Het spreekt tot de verbeelding om te bedenken wat de grootste uitvinder en kunstenaar van de Renaissance allemaal zou hebben gedaan met blockchain. Tijd voor een Da Vinci Code 2.0.
Kunst-verzekering | gespecialiseerd in het verzekeren van kunst, verzamelingen en kostbare bezittingen
Kunst-verzekering.nl werkt exclusief samen met internationaal gerenommeerde verzekeringsmaatschappijen. We zijn gespecialiseerd in het verzekeren van kunst, verzamelingen en kostbare bezittingen. Want wij weten als geen ander dat u dit vermogen wilt beschermen.
Verzekeringspartner van het Rijksmuseum
Als onderdeel van VLC & Partners bent u verzekerd van kwalitatief advies en de juiste verzekering. Ons team bestaat uit kenners uit de kunstwereld en zeer ervaren verzekeringsadviseurs. We zijn niet voor niets verzekeringspartner van het Rijksmuseum.