Achter gesloten deuren

Mark Bradford | Palladio

Palladio
In Venetië staat een eenvoudig doch elegant bakstenen gebouw met een hoofdvleugel en twee zijvleugels. De centraal gelegen entree wordt gesierd door een klassiek tempelfront. Achter de Dorische zuilen is een dubbele deur met daarachter een ruimte overdekt door een koepel. De dubbele deur is gesloten. Voor de gesloten entree geurt een hoop herfstbladeren. Een met dauw beslagen kruiwagen staat warm te worden in de al felle ochtendzon. Een hark wacht tot eventuele werkzaamheden beginnen.

Het gebouw is het Biënnale paviljoen van de Verenigde Staten. Het staat samen met nog een dertigtal andere internationale paviljoenen in de Giardini Pubblici, een van de twee hoofdlocaties van de Biënnale van Venetië. Al ruim een eeuw lang is dit elke twee jaar het hoogste podium voor internationale hedendaagse kunst.

Het paviljoen is in 1930 gebouwd door William Adams Delano en Chester Holmes Aldrich. Dit Amerikaanse architectenduo ontwierp vele landhuizen, kerken en overheidsgebouwen in de Verenigde Staten. Kenmerkend aan hun architectuur is de samenvoeging van praktisch modernisme met esthetisch classisisme. Inspiratie vonden zij onder andere in de architectuur van de Italiaanse architect Palladio.

Deze briljante 16e -eeuwse architect ontwierp prachtige villa’s in de Veneto volgens een strikte theorie. Hij baseerde zich op de architectuurtheorie van de Romeinse architect Vitruvius. De kern van zijn theorie betreft de balans en harmonie van natuurlijke verhoudingen. Dit is door Leonardo Da Vinci visueel vereeuwigd in de gestalte van de Vitruviusman. De beroemde figuur waarvan de armen en benen zowel in een vierkant als cirkel passen. U treft deze prachtige belichaming van de Renaissance tegenwoordig aan als trots symbool op de Italiaanse euromunt maar ook op goedkope posters aan de muur van een matig hotel of restaurant – waarvan een rijkelijk aanbod in Venetië.

Anders dan gebruikelijk is het paviljoen niet toegankelijk door de hoofdingang. Bezoekers kunnen alleen naar binnen door een smal deurtje in de linkerzijvleugel. En dat heeft te maken met de architectuur van de woning van Thomas Jefferson. Zijn classicistische landhuis met de naam Monticello in het Amerikaanse Virgina, is ontworpen de Amerikaanse president himself in 1772. Hij liet zich daarbij inspireren door de architect, u raadt het al, Palladio.

American Dream
Maar waarom is die hoofdingang dan gesloten? Dat is omdat de kunstenaar Mark Bradford dit jaar de eer heeft om de inrichting van het paviljoen te verzorgen. Dit onder de titel Tomorrow is another day. De veelgeprezen Bradford verenigt in zijn werk het esthetische met sociale problematiek. Hij verklaarde zich vanwege zijn Afro-Amerikaanse achtergrond niet comfortabel te voelen met de architectuur van het pand. Dit vanwege de overeenkomsten met Monticello. Jefferson was plantagehouder en hield – ondanks dat hij founding father was van de Amerikaanse constitutie en ondanks zijn inzet voor het beëindigen van de slavernij – tot het einde van zijn leven slaven.

Voor Bradford aanleiding om de in zijn ogen ‘beladen’ architectuur van het Amerikaanse paviljoen te ondermijnen. Door bezoekers de zij-ingang te laten nemen van het paviljoen refereert hij aan de dienstingang van villa Monticello.

Na deze ‘nederige’ entree wordt in de eerste zaal de bezoeker direct naar de zijkant van de ruimte gedwongen door een enorm object dat vanaf het plafond tot aan de vloer hangt. Het doet denken aan een gigantische stalactiet. De zaal lijkt getransformeerd tot een abstract beschilderde grot in roze, rood zwart en oranje. De natuurlijke en ondergrondse omgeving van een grot staat haaks op de rationele bouw van de classicistische architectuur. Aldus Bradford staat de grot daarom symbool voor het wrede en onzichtbare leven van de slaven op een plantage.

Het object is gemaakt van papier-maché en beplakt met een collage van gevonden posters en affiches. Het materiaalgebruik is typerend voor het werk van Bradford zo blijkt uit de kunstwerken in de volgende zalen van het paviljoen. Grote spannende werken. Soms heel vrij en fluïde en vaak ook heel geometrisch. Abstract en ogenschijnlijk geschilderd maar vaak gemaakt met een variatie van materialen zoals papier en karton. Het doet daardoor onder andere denken aan het werk van Robert Rauschenberg en Jackson Pollock. De thematieken in het werk en in deze tentoonstelling zijn de sociale tegenstellingen (in de VS) en de onmogelijkheid van de beloofde American Dream voor sommige bevolkingsgroepen. Vandaar de tentoonstellingstitel Tomorrow is another day.

Dat klinkt zwaar. Maar het hier getoonde werk is een schitterende balans tussen artisticiteit en oprecht engagement met een aantal sublieme werken. Mark Bradford schrijf ik bij op mijn lijst van kunstenaars om te blijven volgen.

 

Kunst-verzekering | gespecialiseerd in het verzekeren van kunst, verzamelingen en kostbare bezittingen

Kunst-verzekering.nl werkt exclusief samen met internationaal gerenommeerde verzekeringsmaatschappijen. We zijn gespecialiseerd in het verzekeren van kunst, verzamelingen en kostbare bezittingen. Want wij weten als geen ander dat u dit vermogen wilt beschermen.

Verzekeringspartner van het Rijksmuseum
Als onderdeel van VLC & Partners bent u verzekerd van kwalitatief advies en de juiste verzekering.  Ons team bestaat uit kenners uit de kunstwereld en zeer ervaren verzekeringsadviseurs. We zijn niet voor niets verzekeringspartner van het Rijksmuseum.